Respectloos, vind ik het, om Lingo met enig dedain een “Nederlands tv-spelletje” te noemen. Een monument, was het! Een begenadigder Lingo-fan zou nu vast goochelen met woorden met een specifiek aantal letters (4? 5? 6? Ik kan het me eerlijk gezegd niet meer herinneren), maar over een jaar of vijf volgt er vast een gritty reboot.
Iets respectlozer is het artikel over de dubbele achternaam, waar net niet honend wordt gezegd dat het aantal boorlingen met een dubbele achternaam 4% is. Opvallend is wel dat er nergens iets staat over de eveneens in dat wetsvoorstel opgenomen mogelijkheid om het kind enkel de naam van de moeder te geven. Dat is nu ook, sinds twee maanden, een mogelijkheid en in mijn ogen eigenlijk een belangrijkere mogelijkheid, maar blijkbaar het vermelden toch niet waard. Vanaf welk percentage zou dit wetsvoorstel dan wel ‘de moeite waard’ zijn? Want als het 5% is, moeten die twee groepen misschien eens opgeteld worden.
Tot slot en vast het minst interessant: vreemde grafiekjes. Ik ben het op zich niet oneens met het gegeven dat hoger inschrijvingsgeld voor het hoger onderwijs moet kunnen, indien dit gekoppeld is aan een beter en breder systeem van beurzen en, eventueel, misschien, renteloos en in bepaalde gevallen kwijt te schelden, studieleningen. Zo kunnen de mensen die naar de universiteit gaan op basis van financiële, eerder dan intellectuele gronden, meer betalen, wat altijd goed is. Zie ook: de leden van het immer charmante KVHV.
Maar, voor we hier al te zeer afdwalen in het bashen van Calimero-elites, kijk eens naar de grafiekjes in het artikel van De Standaard. Drie vreemde dingen vallen daaraan op. Ten eerste doet Noorwegen plots niet meer mee in de rechtergrafiek. Maar ok, Noormannen en -vrouwen, altijd een vreemd volkje geweest, misschien hadden ze geen zin meer.
Ten tweede, in de linkergrafiek staan op de verticale y-as de gemiddelde inschrijvingsgelden in absolute cijfers uitgedrukt en vergeleken. Dat is een vreemd gegeven, aangezien de gemiddelde inkomens van al die landen vast niet gelijk zijn. Alle andere variabelen zijn ook procenten, wat vergelijken ietwat wetensch… makkelijker maakt.
En opnieuw tot slot, beide grafieken hebben dezelfde variabele op de horizontale x-as, waardoor je zou denken dat de landen enkel naar boven of naar beneden zouden kunnen verschuiven tussen de twee grafieken. Om één of andere obscure reden echter (voodoo-economics?), verschuiven Zweden, Finland en Denemarken opvallend van plaats; zo met het blote oog, tot zeven procentpunten, wat meer is dan het aantal baby's in België geboren na mei 2014 met een dubbele achternaam, zonder (misschien) daarbij ook die baby's te tellen die enkel de achternaam van de moeder hebben.
Maar het verdwijnen van Lingo vind ik toch straf.
donderdag, juli 31, 2014
dinsdag, juli 29, 2014
Four legs good, two legs better
Een goed meningsverschil kan ik wel smaken, en ik geef grif toe dat mijn favoriete meningsverschillen diegene zijn waarin ik mijn gelijk onomstotelijk kan bewijzen en onder de neus van de ander kan duwen. Ja, ik vind mezelf een heel heertje, daar heb ik zelfs geen hoge hoed voor nodig.
Jammer genoeg zijn onomstotelijke waarheden meestal niet het onderwerp van meningsverschillen. Zo veel van dat soort waarheden zijn er immers niet, en de realiteit is dusdanig complex dat een eenzijdig binair standpunt, juist-of-fout, meestal weinig zoden aan de dijk zet. Om die reden, en omdat ik niet het gevoel had iets noemenswaardig te kunnen toevoegen aan de brand die momenteel in het Midden-Oosten woedt (idealiter: water), beperkte mijn mening over het huidige grondoffensief van Israël zich tot dusver tot “doden zijn slecht en dode kinderen zijn slechter”. Toegegeven, dat is mijn mening over elk gewapend conflict.
Maar kijk, dan verschijnt er heel dichtbij onzin van zo’n magnitude dat ik toch, heel even en heel specifiek, mijn vingers een dansje over mijn toetsenbord laat doen. Er is een aan veel mensen toegeschreven citaat dat zegt “schrijf nooit toe aan kwade wil wat evengoed verklaard kan worden door incompetentie.” Dus, ja, het feit dat ik twee keer ‘toeschrijven’ in één zin gebruik, ligt waarschijnlijk aan mijn onkunde. Ik heb dan ook geen hoge hoed.
Hans Knoop, dus, die drie argumenten aanhaalt die ik niet zomaar kan laten passeren.
Ten eerste: “Israël zou in staat zijn in één enkel bombardement meer burgers te doden dan tot dusverre in de hele duur van de oorlog het geval is, mocht het daarop uit zijn.”
Euh, proficiat? Je moet al een heel verdraaide logica hanteren om dit als argument te kunnen gebruiken. Niemand twijfelt eraan dat Israël heel Gaza zouden kunnen transformeren tot een hoopje al dan niet radioactief as.
Ten tweede: “De enige militair die openlijk kritiek uitte op het Israëlische leger, de gevolgde tactiek en de inzet van middelen is de Britse kolonel Richard Kemp, voormalig commandant van de Britse troepen in Afghanistan. Hij is van oordeel dat Israël harder zou moeten doorstoten en de oorlog met desnoods meer burgerslachtoffers in kortere tijd zou moeten beëindigen. Hij kwalificeert het Israëlische leger als het meest morele leger ter wereld.”
Voor een man met een hamer ziet elk probleem eruit als een spijker. Kemp is trouwens niet de enige militair die kritiek uitte. Er zijn de reservisten die weigeren in dienst te treden en er is het (toegegeven, pas vandaag verschenen) artikel van een voormalige officier van de Israëlische luchtmacht. Ik denk ook dat het begrip ‘moraliteit’ voor een militair een heel andere invulling heeft dan voor een heertje als ik.
En tot slot: “Uit het vijfentwintig keer hogere aantal slachtoffers in Gaza wordt veelal ook het ongerijmde bewijs geconstrueerd dat Israël in deze oorlog de schuldige partij zou zijn. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er op het Europese continent tien keer meer Duitsers gesneuveld dan Amerikanen. Zou dat derhalve impliceren dat Hitler de good guy was en Roosevelt de bad guy?”
De Tweede Wereldoorlog was, voor zover ik me er nog iets van herinner tussen alle klaprozen en loopgraven, geen oorlog tussen de VS en Duitsland, dus die vergelijking snijdt in het geheel geen hout, maar dat weet Knoop zelf vast ook. En hoewel de Geallieerden hun best hebben gedaan met, ik zeg maar wat, Dresden, Nagasaki en Hiroshima, zijn de Duitsers er in dat conflict toch glansrijk in geslaagd om de gouden medaille der onschuldige burgerslachtoffers te bemachtigen.
Ik kan niet zeggen dat Hamas geen schuld treft, raketaanvallen blijven raketaanvallen, maar op welke manier zorgt Israël zo voor een veiligere omgeving, al was het maar voor haar eigen burgers? Welk plan kan er zijn, in het verlengde van dit grondoffensief, om haar grenzen veilig te stellen, behalve de verwijdering of vernietiging van de Palestijnen op de Gazastrook?
Alleszins, doden slecht, dode kinderen slechter. Hoge hoed goed?
Jammer genoeg zijn onomstotelijke waarheden meestal niet het onderwerp van meningsverschillen. Zo veel van dat soort waarheden zijn er immers niet, en de realiteit is dusdanig complex dat een eenzijdig binair standpunt, juist-of-fout, meestal weinig zoden aan de dijk zet. Om die reden, en omdat ik niet het gevoel had iets noemenswaardig te kunnen toevoegen aan de brand die momenteel in het Midden-Oosten woedt (idealiter: water), beperkte mijn mening over het huidige grondoffensief van Israël zich tot dusver tot “doden zijn slecht en dode kinderen zijn slechter”. Toegegeven, dat is mijn mening over elk gewapend conflict.
Maar kijk, dan verschijnt er heel dichtbij onzin van zo’n magnitude dat ik toch, heel even en heel specifiek, mijn vingers een dansje over mijn toetsenbord laat doen. Er is een aan veel mensen toegeschreven citaat dat zegt “schrijf nooit toe aan kwade wil wat evengoed verklaard kan worden door incompetentie.” Dus, ja, het feit dat ik twee keer ‘toeschrijven’ in één zin gebruik, ligt waarschijnlijk aan mijn onkunde. Ik heb dan ook geen hoge hoed.
Hans Knoop, dus, die drie argumenten aanhaalt die ik niet zomaar kan laten passeren.
Ten eerste: “Israël zou in staat zijn in één enkel bombardement meer burgers te doden dan tot dusverre in de hele duur van de oorlog het geval is, mocht het daarop uit zijn.”
Euh, proficiat? Je moet al een heel verdraaide logica hanteren om dit als argument te kunnen gebruiken. Niemand twijfelt eraan dat Israël heel Gaza zouden kunnen transformeren tot een hoopje al dan niet radioactief as.
Ten tweede: “De enige militair die openlijk kritiek uitte op het Israëlische leger, de gevolgde tactiek en de inzet van middelen is de Britse kolonel Richard Kemp, voormalig commandant van de Britse troepen in Afghanistan. Hij is van oordeel dat Israël harder zou moeten doorstoten en de oorlog met desnoods meer burgerslachtoffers in kortere tijd zou moeten beëindigen. Hij kwalificeert het Israëlische leger als het meest morele leger ter wereld.”
Voor een man met een hamer ziet elk probleem eruit als een spijker. Kemp is trouwens niet de enige militair die kritiek uitte. Er zijn de reservisten die weigeren in dienst te treden en er is het (toegegeven, pas vandaag verschenen) artikel van een voormalige officier van de Israëlische luchtmacht. Ik denk ook dat het begrip ‘moraliteit’ voor een militair een heel andere invulling heeft dan voor een heertje als ik.
En tot slot: “Uit het vijfentwintig keer hogere aantal slachtoffers in Gaza wordt veelal ook het ongerijmde bewijs geconstrueerd dat Israël in deze oorlog de schuldige partij zou zijn. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er op het Europese continent tien keer meer Duitsers gesneuveld dan Amerikanen. Zou dat derhalve impliceren dat Hitler de good guy was en Roosevelt de bad guy?”
De Tweede Wereldoorlog was, voor zover ik me er nog iets van herinner tussen alle klaprozen en loopgraven, geen oorlog tussen de VS en Duitsland, dus die vergelijking snijdt in het geheel geen hout, maar dat weet Knoop zelf vast ook. En hoewel de Geallieerden hun best hebben gedaan met, ik zeg maar wat, Dresden, Nagasaki en Hiroshima, zijn de Duitsers er in dat conflict toch glansrijk in geslaagd om de gouden medaille der onschuldige burgerslachtoffers te bemachtigen.
Ik kan niet zeggen dat Hamas geen schuld treft, raketaanvallen blijven raketaanvallen, maar op welke manier zorgt Israël zo voor een veiligere omgeving, al was het maar voor haar eigen burgers? Welk plan kan er zijn, in het verlengde van dit grondoffensief, om haar grenzen veilig te stellen, behalve de verwijdering of vernietiging van de Palestijnen op de Gazastrook?
Alleszins, doden slecht, dode kinderen slechter. Hoge hoed goed?
dinsdag, juli 01, 2014
Eén goede bedoeling maakt de utopie niet
Jarenlang was ik een lezer van De Morgen. Niet enkel in die zin dat ik er dagelijks aan de keukentafel mee wakker werd, maar ook dat ik er een deel van mijn identiteit uit putte. Ik las De Morgen, wat ook betekende dat ik uitdrukkelijk niet De Standaard las, al was het maar omdat ik dacht dat een brandmerk als AVV-VVK niet zomaar verdween omdat het niet meer zichtbaar was. Ik las De Morgen omdat ik vond dat elke mens evenwaardig is en dat het hoogste streefdoel van een maatschappij moet zijn om voor elke mens het menselijke minimum te voorzien. Dat vind ik nog steeds, maar ik lees De Morgen niet meer.
Het is in een relatie vaak moeilijk om het moment te duiden waarop het allemaal is misgelopen. In dit geval is er echter een specifiek punt waarop ik (metaforisch en in gedachten) met slaande deuren vertrokken ben. Het waren niet de columns van een sportjournalist die beweerde dat Afrikanen zich geen zes weken op eenzelfde doel kunnen concentreren, want, hè, sportjournalisten (daar komen we later nog op terug). Het was wel de reactie van chef politiek Bart Eeckhout, enkele stappen later, die me in de beste soaptraditie deed inzien: “ik ken jou niet meer, De Morgen. Je bent niet langer de persoon waarmee ik etc. etc.”
Oh, het is vast allemaal geschreven met goede bedoelingen, maar mijn favoriete spreekwoord is al een tijdje “the road to hell is paved with good intentions”. Dat klinkt dramatisch, maar oh, wat een hartzeer ook. Voor ik me echter in mijn pyjama installeer op de zetel met een pot cookie dough roomijs en alle Bridget Jones films op repeat (zo verwerk je toch verdriet?), wil ik wel even proberen om mijn teleurstelling te duiden.
De kern van die teleurstelling is dat Eeckhout, zoals ik het lees in zijn reactie, de mechanismen van racisme niet volledig begrijpt. Dat klinkt vast denigrerender dan ik het bedoel, zeker vanuit mijn sneeuwwitte ivoren toren. Ik geloof dat Eeckhout oprecht is in zijn beweringen, maar dat maakt zijn apologie des te pijnlijker. Natuurlijk is hij niet verantwoordelijk voor mensen die racial slurs op andermans huizen kalken, of in het gezicht van niet-arische peuters rochelen. Het zijn echter symptomen van een algemeen klimaat waar men zich amper bewust van lijkt.
Eeckhout haalt als tegenvoorbeelden eerst Fikry El Azzouzi aan, die in een column Etienne Vermeersch “een fundamentalistische verlichtingspastoor” noemde, en vervolgens Jan Goossens, die zegt dat het banaliseren van racisme “typisch Vlaams” is. Maar dat zijn uitspraken van een heel andere orde. El Azzouzi verwijt Vermeersch, een individu, enkele heel concrete uitspraken. Los van of het al dan niet terecht is, Vermeersch is niet bepaald op zijn mond gevallen en kan zich goed genoeg verweren. En Goossens is inderdaad stereotyperend als hij ‘de Vlaming’ verwijt racisme te banaliseren, maar niet alleen is Goossens zelf een Vlaming, wat hem best veel recht van spreken geeft over Vlamingen, hij is daarenboven ook genuanceerder dan sportjournalist Hans Vandeweghe waar het allemaal mee begon. Iets “typisch Vlaams” is iets dat veel voorkomt in Vlaanderen, maar niet per se bij elke Vlaming. Wijn is ook typisch Frans, maar daarom gaan we er niet van uit dat elke Fransman wijn drinkt. “Deze ‘typsiche Vlaming’ voelt zich alvast niet aangesproken”, zegt Eeckhout dan ook. Vandeweghe stelde zich in zijn column echter geen “vragen […] bij het concentratievermogen van Afrikaanse voetballers”, wat Eeckhout beweert, maar zei botweg: “Afrikanen kunnen zich geen zes weken concentreren op één doel. Dat is een empirische en statistische vaststelling.” Hoe kan je je dan, in de naam van de lieve menselijkheid, niet aangesproken voelen als je je op een of andere manier identificeert als Afrikaan? Hoe moet dat voelen als je dit leest als, ik zeg maar wat, achtjarige Congolees?
Taal is belangrijk, laten we wel wezen. Het zou al iets anders zijn als er “Afrikaanse voetbalploegen” stond, maar dat stond er uitdrukkelijk niet. Zelfs in zijn reactie nuanceert Vandeweghe dit amper. Waarschijnlijk omdat hij “tegendraadser” is. En omdat hij zich niet realiseert dat het zinnetje, met de in elk opzicht onwetenschappelijke toevoeging dat het “een empirische en statistische vaststelling” is, ook meningen vormt, lang nadat alle matchen afgelopen zijn. Ik durf er enkele maandlonen om te verwedden dat het in cafédiscussies nog aangehaald zal worden als onomstotelijk, wetenschappelijk feit, dat Afrikanen zich niet echt lang kunnen concentreren, vergetende dat de bron van deze ongein een sportjournalist is die zichzelf een heel heertje vindt.
Maar, Folker, hoor ik mezelf een lezer nabootsen, straks mogen we niets meer over niemand zeggen, mogen we zelfs niet meer lachen met sportjournalisten. Maar niet alleen mag u altijd lachen met sportjournalisten – want een comfortabele sociologische meerderheid, zoals de blanke, mannelijke sportjournalist, kan wel wat spot gebruiken – wat het De Morgen in dit verhaal ontbreekt is een beetje empathie en een beetje nederigheid. Empathie om er even kort bij stil te staan hoe de mensen waarover je schrijft dit kunnen interpreteren, los van je eigen intenties. En nederigheid, om te mogelijkheid te vatten dat je intenties en je daden niet altijd overeen komen.
Dat is waar De Standaard een voetje voor heeft op De Morgen, in de figuur van ombudsman Tom Naegels. Niet dat zijn meningen onfeilbaar zijn, verre van, maar hij geeft aan dat de redactie nadenkt over wat ze doen, openstaan om hun al dan niet bedoelde impact te analyseren en waar nodig zichzelf bijsturen. Eeckhout, zo blijkt, is geen racist, en daarmee is de kous af. Maar zo eenvoudig is onze maatschappij al lang niet meer.
Tot slot: ik kan toch niet de enige zijn die BelgiumizeMe best fout vindt? Echte Belgen heten Fontaine, De Smet en Kerkstoel? Ik dacht net dat de Rode Duivels voor het eerst lieten zien dat ook Januzaj, Fellaini en Dembélé echte Belgen zijn? Zowel De Morgen als De Standaard gooiden het vlot op hun site. Ik ben benieuwd wie hier het eerst een kanttekening bij maakt.
Het is in een relatie vaak moeilijk om het moment te duiden waarop het allemaal is misgelopen. In dit geval is er echter een specifiek punt waarop ik (metaforisch en in gedachten) met slaande deuren vertrokken ben. Het waren niet de columns van een sportjournalist die beweerde dat Afrikanen zich geen zes weken op eenzelfde doel kunnen concentreren, want, hè, sportjournalisten (daar komen we later nog op terug). Het was wel de reactie van chef politiek Bart Eeckhout, enkele stappen later, die me in de beste soaptraditie deed inzien: “ik ken jou niet meer, De Morgen. Je bent niet langer de persoon waarmee ik etc. etc.”
Oh, het is vast allemaal geschreven met goede bedoelingen, maar mijn favoriete spreekwoord is al een tijdje “the road to hell is paved with good intentions”. Dat klinkt dramatisch, maar oh, wat een hartzeer ook. Voor ik me echter in mijn pyjama installeer op de zetel met een pot cookie dough roomijs en alle Bridget Jones films op repeat (zo verwerk je toch verdriet?), wil ik wel even proberen om mijn teleurstelling te duiden.
De kern van die teleurstelling is dat Eeckhout, zoals ik het lees in zijn reactie, de mechanismen van racisme niet volledig begrijpt. Dat klinkt vast denigrerender dan ik het bedoel, zeker vanuit mijn sneeuwwitte ivoren toren. Ik geloof dat Eeckhout oprecht is in zijn beweringen, maar dat maakt zijn apologie des te pijnlijker. Natuurlijk is hij niet verantwoordelijk voor mensen die racial slurs op andermans huizen kalken, of in het gezicht van niet-arische peuters rochelen. Het zijn echter symptomen van een algemeen klimaat waar men zich amper bewust van lijkt.
Eeckhout haalt als tegenvoorbeelden eerst Fikry El Azzouzi aan, die in een column Etienne Vermeersch “een fundamentalistische verlichtingspastoor” noemde, en vervolgens Jan Goossens, die zegt dat het banaliseren van racisme “typisch Vlaams” is. Maar dat zijn uitspraken van een heel andere orde. El Azzouzi verwijt Vermeersch, een individu, enkele heel concrete uitspraken. Los van of het al dan niet terecht is, Vermeersch is niet bepaald op zijn mond gevallen en kan zich goed genoeg verweren. En Goossens is inderdaad stereotyperend als hij ‘de Vlaming’ verwijt racisme te banaliseren, maar niet alleen is Goossens zelf een Vlaming, wat hem best veel recht van spreken geeft over Vlamingen, hij is daarenboven ook genuanceerder dan sportjournalist Hans Vandeweghe waar het allemaal mee begon. Iets “typisch Vlaams” is iets dat veel voorkomt in Vlaanderen, maar niet per se bij elke Vlaming. Wijn is ook typisch Frans, maar daarom gaan we er niet van uit dat elke Fransman wijn drinkt. “Deze ‘typsiche Vlaming’ voelt zich alvast niet aangesproken”, zegt Eeckhout dan ook. Vandeweghe stelde zich in zijn column echter geen “vragen […] bij het concentratievermogen van Afrikaanse voetballers”, wat Eeckhout beweert, maar zei botweg: “Afrikanen kunnen zich geen zes weken concentreren op één doel. Dat is een empirische en statistische vaststelling.” Hoe kan je je dan, in de naam van de lieve menselijkheid, niet aangesproken voelen als je je op een of andere manier identificeert als Afrikaan? Hoe moet dat voelen als je dit leest als, ik zeg maar wat, achtjarige Congolees?
Taal is belangrijk, laten we wel wezen. Het zou al iets anders zijn als er “Afrikaanse voetbalploegen” stond, maar dat stond er uitdrukkelijk niet. Zelfs in zijn reactie nuanceert Vandeweghe dit amper. Waarschijnlijk omdat hij “tegendraadser” is. En omdat hij zich niet realiseert dat het zinnetje, met de in elk opzicht onwetenschappelijke toevoeging dat het “een empirische en statistische vaststelling” is, ook meningen vormt, lang nadat alle matchen afgelopen zijn. Ik durf er enkele maandlonen om te verwedden dat het in cafédiscussies nog aangehaald zal worden als onomstotelijk, wetenschappelijk feit, dat Afrikanen zich niet echt lang kunnen concentreren, vergetende dat de bron van deze ongein een sportjournalist is die zichzelf een heel heertje vindt.
Maar, Folker, hoor ik mezelf een lezer nabootsen, straks mogen we niets meer over niemand zeggen, mogen we zelfs niet meer lachen met sportjournalisten. Maar niet alleen mag u altijd lachen met sportjournalisten – want een comfortabele sociologische meerderheid, zoals de blanke, mannelijke sportjournalist, kan wel wat spot gebruiken – wat het De Morgen in dit verhaal ontbreekt is een beetje empathie en een beetje nederigheid. Empathie om er even kort bij stil te staan hoe de mensen waarover je schrijft dit kunnen interpreteren, los van je eigen intenties. En nederigheid, om te mogelijkheid te vatten dat je intenties en je daden niet altijd overeen komen.
Dat is waar De Standaard een voetje voor heeft op De Morgen, in de figuur van ombudsman Tom Naegels. Niet dat zijn meningen onfeilbaar zijn, verre van, maar hij geeft aan dat de redactie nadenkt over wat ze doen, openstaan om hun al dan niet bedoelde impact te analyseren en waar nodig zichzelf bijsturen. Eeckhout, zo blijkt, is geen racist, en daarmee is de kous af. Maar zo eenvoudig is onze maatschappij al lang niet meer.
Tot slot: ik kan toch niet de enige zijn die BelgiumizeMe best fout vindt? Echte Belgen heten Fontaine, De Smet en Kerkstoel? Ik dacht net dat de Rode Duivels voor het eerst lieten zien dat ook Januzaj, Fellaini en Dembélé echte Belgen zijn? Zowel De Morgen als De Standaard gooiden het vlot op hun site. Ik ben benieuwd wie hier het eerst een kanttekening bij maakt.
Abonneren op:
Posts (Atom)