Ah, de doodstraf. De brute oplossing van een nog brutere
samenleving die in feite nog nooit iets opgelost heeft. Ik zou er in se
misschien niet tegen zijn, als er een garantie aan verbonden zou kunnen worden
dat er nooit iemand onterecht ter dood veroordeeld wordt. Maar dat kan niet, en
bijgevolg is elke serieuze overweging om dit in te voeren niets meer dan een
gênant toegeven aan de eigen onmacht.
Zoals slimmere mensen al terecht opmerkten, het hele
doodstraf voorstel is vooral bedoeld om de grenzen van het discours te
verleggen, zodat andere onmenselijkheden plots een beetje minder onmenselijk
lijken. “Sure, we luisteren mensen af zonder gerechtelijk onderzoek; sure, we
houden onschuldige mensen uren onder schot en noemen het achteraf hun eigen
schuld; sure, we zullen eens kijken of we mensen onbeperkt kunnen vasthouden
zonder proces; maar de doodstraf, nee, dat niet, dat gaat ons te ver (en
misschien fronst Europa dan toch ook wel naar ons, als waren we Neder-Turkije).”
De stabiliteit van oorlog
Maar dit soort voorstellen lijkt me een logisch gevolg van
de hele rits oorlogen die overheden allerhande tegen hun eigen burgers hebben
uitgeroepen. Oorlogen tegen de armen, tegen de druggebruikers, tegen de
terroristen, ze worden gevoerd met dezelfde strategieën als de Eerste
Wereldoorlog: er is een vijand en die gaan we kapot maken, koste wat kost. Dat
dit niet bepaald de efficiëntste strategieën zijn, merk je misschien aan het
dodentol dat armoede en druggebruik, en in mindere mate terrorisme, op hun
geweten hebben. Gelukkig krijgen we binnenkort straaljagers met nucleaire
capaciteit?
Kijk, dit zijn complexe concepten met een veelheid aan
oorzaken, een groot aantal variabelen en moeilijk meetbare factoren, en zonder
eenvoudige oplossingen. Maar al dit wij-zij denken, dit bouwen van muren, in
het echt en in ons hoofd, al dit ontmenselijken van de ander en verheerlijken
van die primaire tribale reflex, dit kan onmogelijk goed eindigen op een
planeet die de uitputting nabij is, met bewoners die een slechte dag verwijderd
zijn van elkaar uit te roeien op een zo efficiënt mogelijke wijze.
Just read the damn book
Wat dan wel? Ik zou vage, ietwat hippy-dippy zaken kunnen
vertellen, en dat doe ik ook af en toe, maar ik ga vooral ‘Utopia for Realists’van Rutger Bregman aanraden. Want voor we een betere wereld kunnen maken,
moeten we eerst een idee hebben hoe we willen dat die er uit zal zien. Gelukkig
krijgen we binnenkort straaljagers met nucleaire capaciteit…
