A single monkey with a single red button

Ah, de doodstraf. De brute oplossing van een nog brutere samenleving die in feite nog nooit iets opgelost heeft. Ik zou er in se misschien niet tegen zijn, als er een garantie aan verbonden zou kunnen worden dat er nooit iemand onterecht ter dood veroordeeld wordt. Maar dat kan niet, en bijgevolg is elke serieuze overweging om dit in te voeren niets meer dan een gênant toegeven aan de eigen onmacht.

Zoals slimmere mensen al terecht opmerkten, het hele doodstraf voorstel is vooral bedoeld om de grenzen van het discours te verleggen, zodat andere onmenselijkheden plots een beetje minder onmenselijk lijken. “Sure, we luisteren mensen af zonder gerechtelijk onderzoek; sure, we houden onschuldige mensen uren onder schot en noemen het achteraf hun eigen schuld; sure, we zullen eens kijken of we mensen onbeperkt kunnen vasthouden zonder proces; maar de doodstraf, nee, dat niet, dat gaat ons te ver (en misschien fronst Europa dan toch ook wel naar ons, als waren we Neder-Turkije).”

De stabiliteit van oorlog

Maar dit soort voorstellen lijkt me een logisch gevolg van de hele rits oorlogen die overheden allerhande tegen hun eigen burgers hebben uitgeroepen. Oorlogen tegen de armen, tegen de druggebruikers, tegen de terroristen, ze worden gevoerd met dezelfde strategieën als de Eerste Wereldoorlog: er is een vijand en die gaan we kapot maken, koste wat kost. Dat dit niet bepaald de efficiëntste strategieën zijn, merk je misschien aan het dodentol dat armoede en druggebruik, en in mindere mate terrorisme, op hun geweten hebben. Gelukkig krijgen we binnenkort straaljagers met nucleaire capaciteit?

Kijk, dit zijn complexe concepten met een veelheid aan oorzaken, een groot aantal variabelen en moeilijk meetbare factoren, en zonder eenvoudige oplossingen. Maar al dit wij-zij denken, dit bouwen van muren, in het echt en in ons hoofd, al dit ontmenselijken van de ander en verheerlijken van die primaire tribale reflex, dit kan onmogelijk goed eindigen op een planeet die de uitputting nabij is, met bewoners die een slechte dag verwijderd zijn van elkaar uit te roeien op een zo efficiënt mogelijke wijze.

Just read the damn book

Wat dan wel? Ik zou vage, ietwat hippy-dippy zaken kunnen vertellen, en dat doe ik ook af en toe, maar ik ga vooral ‘Utopia for Realists’van Rutger Bregman aanraden. Want voor we een betere wereld kunnen maken, moeten we eerst een idee hebben hoe we willen dat die er uit zal zien. Gelukkig krijgen we binnenkort straaljagers met nucleaire capaciteit…