Ethiek is een heikel iets

Nog een dwarsje, deze keer eentje dat nooit gepubliceerd zal worden. Een van de dag een emotioneel exhibitionistisch vervolg.


Pro-life of pro-choice, pro-geld of pro-mensen, pro-mensen of pro-dieren: u kent het allemaal wel. Een groot deel van deze zaken lijkt mij persoonlijk tamelijk zwartwit. Neem nu de mensen die per se een leven in ondraaglijke pijn verkiezen boven een zachte dood. Ik zou zeggen: dat is hun keuze. Maar daar draait het uiteraard allemaal om, aangezien zo’n nobele houding blijkbaar niet andersom werkt. Met morele superioriteit gaan we echter niet al te veel bereiken. Wel, zonder economische of militaire macht alleszins, maar daar beschik ik momenteel (nog) niet over, helaas. Misschien kunnen we er eens over nadenken. Onze twistpunten herdefiniëren.

Megalomanie even terzijde: ik vraag me soms af waarom er zoveel vreemde dingen voor waar worden aangenomen, vreemde... superioriteitswanen. Goed, megalomanie dus niet terzijde. Er zijn genoeg voorbeelden in onze historie: externe genitaliën zijn beter dan interne genitaliën, blank is beter dan niet-blank, geloof X is beter dan geloof X’, de ene voorouder is beter dan de andere... Allemaal redenen tot bloedvergieten op allerlei schalen. Zelfs een theorie die met feiten te weerleggen valt, wordt met het vuur Gods verdedigd. Creationisten aller landen, verenigt u...

Nog heikeler wordt het wanneer we het hebben over ongeboren of zeer jonge kinderen, zwaar mentaal gehandicapten of dieren, die hun mening niet zelf kunnen communiceren (nee, ik stel ze niet gelijk). In dat geval kunnen we namelijk enkel afgaan op waarnemingen en onderbouwde theorieën in het beste geval, of blind geloof in het slechtste geval.

Maar goed: zelfs dat wat individueel een zwartwit-kwestie lijkt, is het zelden, dus hierover ga ik hic et nunc geen uitspraken doen. Ooit bedacht ik (en ik waarschijnlijk niet alleen) echter dat onze evolutie - zowel individueel als vanuit het oogpunt van de mensheid - grotendeels gedefinieerd wordt door de vragen die we stellen. Een van de heersende opvattingen in de westerse wereld momenteel is dat er drie universele vragen zouden zijn: waar komen we vandaan, wat doen we hier en wat gebeurt er met ons na de dood? Mijn antwoorden hierop zijn tamelijk flauw (respectievelijk: ‘uit een toevallige samenloop van omstandigheden’, ‘niet veel nuttigs’ en ‘geen idee, maar dat zien we dan wel’), maar uw antwoorden interesseren me bijgevolg niet heel erg, aangezien ze hoogst waarschijnlijk niets kunnen bijdragen aan mijn leven.

Er is echter nog een universele vraag, simpeler, maar zonder makkelijk antwoord: can’t we all just get along?