Dat zei Oscar Wilde ooit. Misschien is het wel zo, dat we dingen sneller als mogelijk en waar aanvaarden als we het al eens gelezen of gezien hebben en zullen we maar weinig snel praktisch of moreel verwerpen.
Ik heb net de BBC documentaire The Power of Nightmares: The Rise of the Politics of Fear - over het ontstaan en de evolutie van de 'Neo-conservatives' en het extremistisch islamisme - gezien en het moet gezegd, het biedt wel wat stof tot nadenken. Maar over de implicaties, de toekomst of zelfs de waarachtigheid van deze documentaire ga ik het niet hebben.
Waar ik vooral van schrok is dat de duistere science-fiction die in het post-WOII geschreven is plots deel uitmaakt van de realiteit, in veel hogere mate dan ik verwacht had. De drie eerste werken die mij te binnen schieten zijn:
'1984' - George Owell
Natuurlijk kan Big Brother niet ontbreken; hoewel het in het echt nog niet zo enorm vergaand is als in het verhaal qua surveillance en verlies van privacy, was het vooral de oorlog die mij in het boek markant leek. Een onzichtbare oorlog die het leven volledig tekent. Wie precies de vijand is, speelt geen belang, zolang het maar geweten is dat er iemand van buitenaf ons slecht gezind is, dat we allemaal onder één vlag staan. Als het moet zal de staat wel een vijand fabriceren, daar moet de gewone burger zich geen vragen over stellen. En als we niemand vinden die iets fout heeft gedaan...
'Minority Report' - Philip K. Dick
U zal waarschijnlijk al van de (genietbare,) gelijknamige film van Steven Spielberg met Tom Cruise hebben gehoord. In het kortverhaal waarop die film gebaseerd is, komt er echter geen 'rechtvaardigheid overwint' einde. In het begin arresteert men mensen op wat ze zouden kunnen fout doen in de toekomst en op het einde gaat dit onveranderd voort. Maar natuurlijk, indien je mensen gaat veroordelen voor dingen die ze in het slechtste geval zouden doen zonder dat er daadwerkelijk bewijs voor is, krijg je een zekere pervertering van de rechten van de mens en glijden we terug naar de totalitaire regimes die de onderdanen overleveren aan de willekeur van de machtshebbers. En om je hypothese waarheidsgetrouwheid te geven moet je dezer dagen enkel nog luid roepen.
Of hard schrijven...
'Farenheit 451' - Ray Bradbury
Tja, qua duistere toekomsten kan dit wel tellen, zeker voor de pseudo-intellectueel in mij. De bevolking krijgt enkel nog hapklare brokken informatie, rechtstreeks van de bureau's van de propaganda dienst. Ook de geschiedenis is aangepast aan de 'noden' van de moderne mens. Brandweermannen bestrijden niet langer vuur (want alles is vuurvast), maar verbranden boeken, aangezien die enkel aanzien worden als een mogelijke bron van onrust en ontevredenheid. Zo ook worden de huidige media geregeld bespeelt, met voorgekauwde brokjes informatie die gemakkelijk te geloven zijn en niet veel kritisch denken vergen.
Deze drie verhalen zijn verfilmd. Misschien wordt het tijd om terug wat vrolijkere science-fiction films te maken, en kunnen we dan over vijftig jaar zeggen dat het leven de kunst imiteert met een glimlach in plaats van een grimas.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten