“Greetings, Henry.”
‘The voice is coming from all around.’ This was his first thought, ever. He realized this as well, just before becoming aware of a bobbing sensation. He had instinctively assumed that he was in a dark room, but as soon as he consciously assessed his situation, everything became clear as crystal. The voice did not come from all around, or more accurately, there was no way he could know. There was no sensory perception, none at all. All he could go on was the voice in his head. The voice and the bobbing sensation. ‘That’s it!’ he thought, ‘I’m a brain in a vat!’
“Easy there, let’s not get carried away. You’re not a brain in a vat.”
‘Then I must be mad, surely. I have no name, no vision, no past, no touch, a great amount of knowledge and no body. I am a living riddle. Can you solve me?’
“Ha! I like you already, Henry, good lad. And yes, I can, but answer me this first. What best defines a man: his heritage, his thoughts, his actions or his death?”
‘How very tactless, Voice. I have no heritage, am incapable of action and have only a vague notion of death. But as the question is a rather silly one, I choose his actions, since the others are at best futile, short affairs with little inherent value. Now, will you solve me?’
“Fair enough. You are a hero, Henry. A wretched outcast, a wanderer who will always lose more than he gains, who will never be valued by anyone but a few kindred souls. You will sacrifice everything, Henry, and you will not even be remembered for it. But don’t worry. You won’t mind.”
1 opmerking:
Een interessant gegeven, dit korte stukje. (Ik neem aan dat het slechts het begin vormt van een al even filosofisch gevat en intrigerend groter geheel?)
Het idee van 'the disembodied mind' (of 'consciousness', als je wil) is goed genoeg uitgewerkt om aan te spreken, hoewel het zowel inhoudelijk als formeel enkele kleine gebreken vertoont.
Voor iemand die gelooft dat hij 'a brain in a vat' is, zonder enige 'sensory perception', lijkt het me vreemd dat hij zich zou bewust worden van een 'bobbing sensation'. Maar goed, gezien de ongewone en onbekende omstandigheden waarin Henry zich plots verzeild weet, is het aannemelijk dat wat hij meent te ervaren en hoe hij dat in bekende termen omschrijft, niet overeen hoeft te stemmen met wat werkelijk aan de hand is. (Hoewel dat niet de indruk is die je als lezer krijgt.) Luidt dan de volgende vraag: wat is een 'bobbing sensation'? En hoe past dat in het beeld van 'the brain in a vat'? Ik vraag het met enige terughoudenheid: bedoelde je soms niet 'throbbing'? In beide gevallen is het antwoord eenvoudig: breinen zijn ongevoelig voor welke soort prikkeling dan ook.
Maar goed, we komen wat later te weten dat hij nu eenmaal GEEN 'brain in a vat' is. Maar wat dan wel. Aangezien de schrijver zijn hoofdpersonage niet onmiddellijk naar zijn hoofd (waar dat zich vermeendelijk ook moge bevinden) doet grijpen, of zich evenzeer als van het 'bobbing'-gevoel doet bewust worden van het feit dat hij zich niet kan bewegen, moeten we als lezer aannemen dat Henry op dat moment inderdaad een 'disembodied consciousness' is.
De taal moet helaas soms onderdoen voor de inhoud. "He realized this as well, just before becoming aware of a bobbing sensation" breekt te snel met het net geïntroduceerde gegeven van de eerste bewustwording, de eerde gedachte, "ever".
"But as the question is a rather silly one, I choose his actions" is eerlijk gezegd eerder zwak, en het eerste deel past eigenlijk niet in de logica, want de vraag is niet 'gek', 'dom' of 'flauw', maar eerder sarcastisch (of zo ervaart Henry die toch), en inhoudelijk erg sterk.
"Fair enough", klinkt erg raar uit de 'mond' van iemand die net erg formeel en ondervragend stelt: "answer me this first", als ware hij de sfinx van Thebe. Die zou niets minder dan een afdoend antwoord aanvaarden.
In de eerste alinea zitten nogal erg veel storende ALL's. En de laatste alinea vertoont enkele stijlbreuken. "who will always lose more than he gains, who will never be valued by anyone but a few kindred souls" is te parafrastisch; misschien beter "doomed to lose more than will gains, valued by none but a few kindred souls"?
Hoewel ik vanuit een conservatief oogpunt de humor van de profetische, demiurgische Stem als karakterbreuk zie, kan ik niet ontkennen dat dat net een van de meer succesvolle eigenschappen van het personage is, dus ja... eigenlijk geen commentaar daar.
Maar goed, dit zijn schoonheidsfoutjes. De 'meriten' van het stukje zijn belangrijker. De filosofische ondertoon van het fragment spreekt tot het intellect, de humor die goed gedoseerd is aangebracht zorgt ervoor dat het hele ding niet kantelt en een tractaatje wordt. Het mythologische/epische aspect dat op het laatste wordt geïntroduceerd, geeft alles een zekere diepgang, maar pas op voor (mogelijke) holle frasen als "who will always lose more than he gains". Bombast is nooit veraf als je de op die manier opgewekte verwachtingen niet zowel inhoudelijk als formeel inlost.
Over het inlossen van verwachtingen gesproken. Na een woord als "hero", voornamelijk wanneer gevolgd door een 13 in een dozijn naam als Henry, komt wat volgt een beetje anti-climatisch over. Er wringt daar iets, tussen omen en nomen.
Misschien wordt veel opgelost bij de publicatie van het volgende stukje?
Een reactie posten