zondag, juni 03, 2007

Time is all we really need

Zo'n doordachte en onderbouwde commentaar verdient een volledige post als antwoord, maar godinnen en examens gaan voor, dus het zal even moeten wachten.

Maar ondertussen geef ik u een matige verantwoording, die nog maar eens laat zien hoe beïnvloedbaar ik ben.
Net zoals ik enkele weken geleden een (beschamend slechte) paper heb geschreven over 'The O.C.' - wat ik toen haast fantastisch vond - zo heb ik in de laatste twee weken alle afleveringen van de nieuwe 'Doctor Who' reeks gezien. De oude serie was de langst lopende sci-fi reeks ooit (26 seizoenen, van 1963 tot 1989), met een onuitwisbare afdruk in de Britse cultuur. De nieuwe reeks loopt nu voor drie seizoenen en, wel, het is fantastisch. Het is 'zachte' science-fiction, waar de meeste dingen in het beste geval onwaarschijnlijk zijn. Maar zo leuk, oh, zo leuk. En dat is wat ik nu ook een beetje wil doen: wetenschap is allemaal goed en wel, maar het mag een leuk verhaal niet in de weg staan.

Als u zelf eens wil kijken: http://www.tv-links.co.uk/show.do/1/26

3 opmerkingen:

Anoniem zei

"Wetenschap is allemaal goed en wel, maar het mag een leuk verhaal niet in de weg staan."

Er zijn een aantal manieren waarop je dit kan interpreteren, maar in het licht van je vergelijking met Dr. Who (mij bekend - helaas, de link is correct, maar de inhoud bestaat niet langer) neem ik aan dat je dit bedoelde: net als in een sprookje gaat het om de essentie van het verhaal, om de moraal (zo die erin te vinden is, en zo die er dan al bewust in is gestoken - verhaaltjes gebaseerd op een moraal, vaak allegorisch van aard behoren niet tot de soort verhalen waaraan ik denk), de spanning, of louter om het entertainment (bij een sprookje zullen we dat dan maar kinderlijk leedvermaak noemen).

In zoverre dat we het over sprookjes houden, ga ik akkoord met de bovenstaande stelling. Er zijn heel wat elementen en wendingen in sprookjes die niet onmiddellijk opgehelderd kunnen worden, die soms zelfs ronduit absurd zijn (in termen van "what's the chance..."). Een speciaal soort sprookjeselement is magie, veruit het meest onverklaarbare in wetenschappelijke, logische, of filosofische termen. Maar net hier hoeft dat niet. Het aannemen van het bestaan van iets als een 'ziel' in de christelijke mythologie (nog zo'n narratief!) is niet gevestigd op een bepaalde logica. De intieme contemplatie in het hiernamaals van de ziel en God ("de vader") is ook niet meteen erg goed te verklaren. Tenzij je alles metaforisch begint op te vatten, erin slaagt om voorbij de metafoor te kijken en elke vorm van conceptueel denken achterlaat (de zogeheten "ervaring" van het goddelijke).

Daar kunnen we iets mee aan, met die ervaring. Als magie deel wordt van het dagelijkse leven, of beter, een intrinsiek deel wordt van de wereld rondom, hoeft dit ook niet langer meer als dusdanig verklaard te worden.

Maar goed, ik heb de indruk dat ik afdwaal. Wetenschap en verhaalkunst. Ik geef graag toe dat de plot voorrang heeft op de details. Maar dan moet je onthouden dat elke plotwending logisch en aanvaardbaar moeten zijn uitgewerkt. Dus: je moet zien dat je verhaal elke plotwending zorgvuldig voorbereidt. Geen plotse, "ah, ja, maar dat kon eigenlijk omdat ..." Met andere woorden, je moet trouw blijven aan de regels van het spel dat je aan het ontwerpen bent, en dat reeds deels is ontworpen. En aangezien alles in een wereld samenhangt, kan je dus niet zomaar regels implementeren die niet steunen op en passen in de mogelijkheden die zijn afgebakend door vorige regels.

Wat Dr. Who betreft, evenals harry Potter en de Narnia-boeken: je kan geen elementen samenvoegen die niet samen in één wereld kunnen bestaan, omdat hun bestaan is gebaseerd op andere grondvesten. uiteindelijk, als je daar niet teveel bij nadenkt, staat dat het verhaal niet in de weg natuurlijk, maar wie verwacht van zijn lezer dat hij niet nadenkt omdat de schrijver geen pen weet te hanteren?

Dus, als je wetenschap introduceert in een verhaal, dient die niet enkel in dat verhaal te passen, maar moet het ook ondersteunen. Met andere woorden, geen teletijdsmachines die als een deus ex machina uit de lucht komen vallen, neen, de "wetten" die je hanteert voor het bestaan ende werking van zo een machine moeten stroken met de wetten die uit je wereld. Een dom voorbeeldje (Lucas heeft het inderdaad zelf toegegeven, met als excuus, mensen zijn niet echt onder de indruk van Kubrikiaanse stiltes) is het licht- en klankspel bij ruimtegevechten. Kan je niet maken als je elke fil; laat voorafgaan met de boodschap "In a galaxy far far away..." DUS NOG IN DIT UNIVERSUM!!!

We zien dat door de vingers, ja. We zien ook HP en Narnia door de vingers, maar over sprookjes beginnen we te kijven??? "Och, 't is maar een sprookje, een dom vertelseltje, wat daarin gebeurt is niet echt." En HP wel ofzo? Laten we dan eerlijk zijn en zeggen dat we het schrijven verleerd zijn.

Een ander mooi voorbeeld is het gebruik van taal in science fiction. Al te vaak wordt verwacht van de lezer dat hij een oog ... twee ogen toedoet, het boek maar best gebruikt om de haard nog wat aan te wakkeren en lekker indut bij het gezellige knapperende vuurtje.

Heb het idee dat ik wat te cynisch word. Maar goed, dit is slechts een "mening" (vreselijk woord). Ik ben nieuwsgierig naar wat jij van dit alles denkt.

Folkertje zei

Ik ben momenteel vooral nieuwsgierig naar jouw naam; anoniem klinkt zo... vaag. Mijn opinie (is dat beter?) krijg je binnenkort, maar ik ben niet aan een volledig uur slaap geraakt vannacht, dus ik ga nog even wachten tot ik mijn coherentie terugvind.

Anoniem zei

Ah,

what's in a name? That which I call myself,
With any other name might be replaced.

Hmm, misschien een beetje cliché...

Midden in het jaar gevonden:
Ik die ze niet noemen konden;
Immer wijf'lend, immer zoekend
(Rhotacisme zegt me "roekend"),
Pendel tussen twee extremen
- 't Is een spel niet ernstig nemen.

Dat beter? Weinig vrees ik...

Twee armen, voet die wel geworteld,
Afwegend wat de waarheid wordt,
Door schrik dat gij mij raadt vermorteld,
zich laffelijk in raadsels stort.

Maar kom, laten we het bij Orvin houden (no explanation offered).