Nieuwjaarsspeech

Vrienden, vriendinnen, Noorderburen,


We zijn weer op dezelfde plaats als vorig jaar. Niet wij individuen, uiteraard. Ik ben eerlijk gezegd niet meer zo zeker waar ik was, een jaar geleden, maar wij aarde, wij bevinden ons op dezelfde plaats als vorig jaar, min of meer. Ik snap nog altijd niet goed waarom we dit nù doen, op 31 december. De zon stond nog maar net in het zenit op de steenbokskeerkring, en ongetwijfeld denkt er nu iemand aan het argument met angst voor het donker en het zoeken naar hoop, troost en vergetelheid bij elkaar, maar niet alleen hebben mensen als wij geen nood aan excuses om elkaar om welke reden dan ook op te zoeken, de enige duisternis die we nog hebben is de duisternis die we zelf expliciet creëren.


Persoonlijk pleit ik er dan ook voor om dit feestje van nu af eind maart of eind september te vieren, als de zon loodrecht op de evenaar staat en dag en nacht even lang zijn. Maar gelukkig ligt het zwaartepunt van een dag als deze, althans voor mij, op de viering, eerder dan op het gevierde. Een metaviering, als het ware, die in feite veel breder gaat dan deze avond of de volgende dag, veel breder zelfs dan het afgelopen jaar, of de komende omwenteling.
De weg die we hebben afgelegd om hier te raken is betrekkelijk lang. Onbevattelijk lang, als we het met onze eigen levens vergelijken. En het voorbije jaar is die afgelegde weg weer een stukje langer geworden. Maar hoe willekeurig deze dag ook gekozen is als jaareinde, het is een even goed moment tot retrospectie als elke andere.


Jammer dan dat 2008 een tamelijk mak jaar was. Ik kan eigenlijk maar een paar noemenswaardige dingen bedenken. Ten eerste, uiteraard, dat waar iedereen aan denkt: Sarah Schrauwen is niet langer een tiener. Proficiat, dat is al bijna één derde van de gemiddelde levensverwachting vandaag de dag. Gebruik je tijd goed, zou ik zo zeggen.
Daarnaast is er, eveneens uiterààrd, mijn overstap naar de communicatiewetenschappen. Best wel een avontuur, hoewel ik misschien iets meer naar de les moet gaan, als ik ooit zo'n naïef, amper post-puberaal meisje wil strikken, maar dat hoort u volgend jaar dan wel.


En voor de rest... Oh, ja, de Verenigde Staten hebben een nieuwe president. Ik heb vaag iets opgevangen rond de hoeveelheid pigment in zijn huid. Hij heeft er iets meer dan sommigen, maar nu ook weer niet enorm veel. Ik vond dat een beetje vreemd, eerlijk gezegd, zo'n esthetisch beoordelingsaspect, al was het maar omdat er al veel lelijkere mannen dat ambt hebben bekleed.
Anyway, we zullen wel zien wat Barack er van bakt. Dat is alleszins wat ik me herinner van het voorbije jaar. Betrekkelijk mak, dus, maar dat was natuurlijk de kindvriendelijke versie. In feite is de wereld een behoorlijk klote plaats die er in het laatste jaar alleen maar op achteruit gegaan is. Ik neem aan dat als we teruggaan tot het sedentair worden van de mensheid er wel degelijk vooruitgang heeft plaatsgevonden.


Maar het blijft een vechten tegen de bierkaai. Een vechten tegen onze feilbaarheid, die zich jammer genoeg vaker en veel explicieter uit dan ons vrijwel onuitputtelijk potentieel. Wat we zouden kunnen waarmaken, als we niet continu al onze energie moesten steken in het bedwingen van onze angsten en het ongedaan maken van de slechte oplossingen die we hiervoor bedenken. Of misschien eerder: wat wij zouden kunnen waarmaken, als we niet continu moesten vechten tegen de slechte oplossingen die door anderen worden bedacht om hun al dan niet vermeende angsten in te tomen.
Mensen als wij, wij zijn geen meerderheid, integendeel.


We herkennen onze vooroordelen als vooroordelen (of proberen dit toch); we passen ons wereldbeeld aan onze kennis aan, eerder dan omgekeerd; we beseffen dat geweld een conflict vaker doet escaleren dan dat het iets oplost en we weten dat kinderen nood hebben aan een goeie omgeving om goed op te groeien. En uiteraard zijn we mooi, empathisch en intelligent.
Het zal ongetwijfeld nog een stuk slechter gaan met de wereld voor het beter wordt, misschien, of zelfs waarschijnlijk in die mate dat we hier in Europa ook gevolgen voelen die dramatischer zijn dan een prijsstijging. Maar als u denkt dat dit mij angstig, triest of zelfs maar licht ongerust maakt, onderschatten jullie het vertrouwen dat ik in jullie heb, de hoop die jullie me geven en de trots die ik voor jullie voel.

Alleszins: gelukkig nieuwjaar!